Charakter
Koty tej rasy są ciekawskie, wesołe, pełne życia. Oczekują poświęcenia im wiele uwagi, co odwdzięczą w dwójnasób. Żadne domowe wydarzenie nie umknie ich uwadze.
Wygląd
Kot Havana występuje w dwóch odmianach kolorystycznych – w głębokim, mahoniowyw odcieniu brązu oraz w kolorze liliowym. Futro jest krótkie i połyskujące, ciało dobrze umięśnione.
Ta rasa, jak wiele innych, prezentuje dymorfizm płciowy – dorosłe kocury są większe i cięższe niż dorosłe kotki.
Pochodzenie
Kot rasy hawańskiej jest efektem mutacji genów powstałej w wyniku skrzyżowania dwóch ras kotów z myślą o uzyskaniu osobnika o gładkim, brązowym umaszczeniu. Nazwa rasy nie pochodzi od miasta Havana, ale od głębokiego koloru tytoniu importowanego z Kuby do Wielkiej Brytanii. Tam też, w Anglii, pod koniec XIX wieku pojawiły się pierwsze koty w tym kolorze.
Jednym z przodków kota rasy hawańskiej jest kot syjamski. Jednakże, ponieważ w latach 20 XX wieku brytyjski klub hodowców kotów syjamskich konsekwentnie sprzeciwiał się hodowli kotów syjamskich o kolorze oczu innym, niż niebieski, co spowodowało zanik kotów syjamskich w brązowym kolorze.
Tym, co decyduje o wyjątkowości tej rasy, jest jej głęboko brązowy kolor umaszczenia, niezwykle rzadki i trudny do osiągnięcia.
Dopiero w latach 50 ubiegłego wieku kilkoro brytyjskich hodowców połączyło siły, aby wznowić tę rasę. Skrzyżowano w tym celu czarnego kota domowego z czekoladowym kotem syjamskim colourpoint. Do puli genów dołączono też kota rosyjskiego niebieskiego. Takie krzyżowanie kotów rosyjskich, czekoladowych syjamskich i angielskich krótkowłosych trwało przez całe lata pięćdziesiąte. Pod koniec lat 50 XX wieku organizacja GCCF uznała otrzymaną rasę pod nazwą kota kasztanowego krótkowłosego (chestnut foreign shorthair), zaś w roku 1970 rasa ta otrzymała oficjalnie nazwę Havana.
W USA rasa ta nosi nazwę Havana Brown, zaś jej rozwój – jak w wypadku wielu innych ras hodowanych zarówno w Europie jak i w Ameryce Północnej – poszedł w nieco innym kierunku. Zachowano oryginalny charakter rasy, podczas gdy w Europie koty hawańskie noszą więcej cech kotów syjamskich.